Ας κάνουμε όνειρα - Μια συνέντευξη με τους Άννα Βερούλη και Νίκο ΜΙχαλόπουλο.
Το σημερινό μας ταξίδι στα βιβλία είναι κάπως ιδιαίτερο. Και αυτό γιατί μέσα από την πρόσκληση του βιβλιοπωλείου Κλεψύδρα είχα την χαρά να γνωρίσω από κοντά τους Άννα Βερουλη και Νίκο Μιχαλόπουλο. Η χαρά μου έγινε ακόμα μεγαλύτερη όταν δέχτηκαν να δώσουν μια συνέντευξη για την στήλη μας και να μας μιλήσουν για όνειρα, διατροφή, αθλητισμό αλλά κυρίως για τα παιδιά μας. Είμαι σίγουρη ότι θα σας μαγεψουν όπως μάγεψαν και όλους εμάς που τους ακούσαμε.
PARENTSLAND: Να σας ευχαριστήσω πάρα πολύ που δεχτήκατε να δώσετε
συνέντευξη στη στήλη μας.
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Εμείς ευχαριστούμε πολύ για την πρόσκληση.
PARENTSLAND: Να πούμε ότι έχουμε μαζί μας την κυρία Άννα Βερούλη
και τον κύριο Νίκο Μιχαλόπουλο, ένα πολύ γνωστό συγγραφικό δίδυμο παιδικών
βιβλίων.
Να αρχίσω από την ιδέα. Ποιός από
τους δυο σας είχε την ιδέα να ξεκινήσετε να γράφετε παιδικά βιβλία;
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Εγώ πάντα έγραφα. Δηλαδή από τότε που θυμάμαι τον εαυτό
μου, από μικρό παιδί, έγραφα. Μου άρεσε να εκφράζομαι με αυτόν τον τρόπο και με
αυτόν συνεχίζω και τώρα να το κάνω, ακόμα και στους φίλους μου. Δηλαδή το να
γράψω ένα γράμμα είναι κάτι πολύ σύνηθες για εμένα. Οπότε είχα πράγματα στα
συρτάρια μου, που λένε, πριν ακόμα φανταστώ ότι αυτά θα μπορούσαν ποτέ να
εκδοθούν.
Το καλοκαίρι του 2005 αν θυμάμαι
καλά, διοργανώναμε με την Άννα και για σειρά ετών, από το 1999, κάποια πολύ
όμορφα και επιτυχημένα camp στο Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας.
Έτυχε λοιπόν εκείνο το καλοκαίρι
να έχουμε κοντά μας τα παιδιά της οικογένειας Παπαδημητρίου που είναι εκδότες
της «Άγκυρας», των εκδόσεων «Άγκυρα», του πιο ιστορικού εκδοτικού οίκου στην
Ελλάδα αυτή τη στιγμή, από το 1890, 125 χρόνων συνεχούς παρουσίας, αλλά και
ειδικά στο παιδικό βιβλίο, ποιος δεν θυμάται τα κλασσικά βιβλία της «Άγκυρας»,
σε κάθε βιβλιοθήκη θα βρεις από ένα.
Όταν είδαν και αυτοί οι άνθρωποι
τον τρόπο που επικοινωνούσαμε με τα παιδιά, τους τρόπους που χρησιμοποιούσαμε
να έρθουμε κοντά στα παιδιά που δεν είχαν να κάνουν μόνο με την άσκηση, αλλά
και με το λόγο και με τα παραδείγματα
και με τις ιστορίες που χρησιμοποιούσαμε, μας έκαναν την πρόταση αν θα θέλαμε
να κάνουμε κάτι και σε επίπεδο συγγραφικό. Τότε λοιπόν άνοιξα εγώ αυτά τα
συρτάρια που υπήρχαν κάποια πράγματα και τα δύο πρώτα βιβλία, «Η περιπέτεια του
Νικόλα» και «Το όνειρο της Άννας» γεννήθηκαν σχεδόν μέσα σε ένα βράδυ. Ήταν
σχεδόν δηλαδή ήδη έτοιμα πράγματα.
ΒΕΡΟΥΛΗ: Σαν ιδέα.
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ναι, μετά γράφτηκαν οι ιστορίες και έτσι ξεκινήσαμε
και το Δεκέμβριο του 2006 πρωτοπαρουσιάσαμε στον κόσμο την πρώτη μας σειρά που
είχε τον υπέρτιτλο «Ονειρεύομαι – Θέλω – Μπορώ» με «Το όνειρο της Άννας» και
την «Περιπέτεια του Νικόλα».
PARENTSLAND: Η αλήθεια είναι ότι αυτά τα δύο βιβλία μπορώ να πω ότι
με συγκίνησαν, παρόλο που είμαι ενήλικας, με συγκίνησαν πάρα πολύ με τον τρόπο
που προσπαθούσαν να δώσουν στα παιδιά με βιωματικό τρόπο, το πώς να
αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της ζωής και πώς να συνεχίσουν.
ΒΕΡΟΥΛΗ: Έτσι κι αλλιώς επειδή εμείς πάντα μιλούσαμε σε παιδιά,
ξέχωρα από το camp που
είχαμε δημιουργήσει με το Νίκο, να πω ότι ο Νίκος είναι δάσκαλος. Εγώ είμαι
καθηγήτρια φυσικής αγωγής. Αλλά και οι δύο υπήρξαμε αθλητές, ο Νίκος βέβαια
συνεχίζει ακόμα. Εγώ ήμουν τότε πρέσβειρα του στίβου, οπότε με καλούσαν τα σχολεία
και πήγαινα και μιλούσα στα παιδιά. Και ο Νίκος το ίδιο, μιλούσε στα παιδιά,
πάλι γι’ αυτά τα πράγματα.
Έτσι λοιπόν όταν έγινε η πρόταση,
λέω στο Νίκο, «Νίκο πρέπει να το κάνουμε», γιατί καμιά φορά, ξέρεις, εμείς οι
αθλητές είμαστε και λίγο συνεσταλμένοι τύποι κάποιοι από εμάς, παρόλο που
βλέπεις δυναμικούς τύπους μέσα σε στάδια, σε παλαίστρες, όπου τους δεις, κατά
βάθος κάποιοι από εμάς είναι πολύ συνεσταλμένοι. Οπότε ακόμη και τα πράγματα
που είχε ο Νίκος στο συρτάρι του, δεν τολμούσαμε εμείς να πάμε να χτυπήσουμε
την πόρτα ενός εκδοτικού οίκου.
Όταν όμως έγινε η πρόταση αυτή,
είπα στο Νίκο «εμείς πηγαίνουμε, μιλάμε στα παιδιά για μια ώρα, για δύο ώρες,
ανάλογα την κάθε πρόσκληση του κάθε σχολείου, πόση ώρα μας διαθέτουν. Αλλά
λόγια είναι και φεύγουν. Εμείς δεν θέλουμε να είμαστε φίλοι για μια στιγμή με
τα παιδιά, θέλουμε να είμαστε φίλοι για πάντα. Ναι Νίκο μου να το κάνουμε».
Δηλαδή και η πρόταση ήταν για
εμάς ένα έναυσμα «ξεκινήστε παιδιά» όπως κατάλαβες. Γιατί παρόλο που είχαμε και
συγκεκριμένα θα το πω τώρα γιατί δεν είναι ντροπή,….
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ήθελα να πω το ίδιο και εγώ.
ΒΕΡΟΥΛΗ: Για το Σαμαρά.
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ναι, ναι.
ΒΕΡΟΥΛΗ: Πες το. Για να δεις πόσο συνεσταλμένος είναι.
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Πριν χρόνια, πριν έρθουμε σε επαφή με τις εκδόσεις
«Άγκυρα», ένα από τα πράγματα που είχα
γράψει, ήταν και ένα μυθιστόρημα, το οποίο ήταν βέβαια για μεγάλους, ενηλίκων,
και το οποίο ακόμα δεν έχει κυκλοφορήσει να φανταστείτε, γιατί μπλεχτήκαμε με
όλα τα άλλα και δεν πήρε ποτέ το δρόμο του. Ίσως κάποια στιγμή.
Είχαμε λοιπόν την τύχη ένα βράδυ
σε μια εκδήλωση στην Βουλή των Εφήβων να συναντήσουμε τον Αντώνη το Σαμαρά.
ΒΕΡΟΥΛΗ: Τον αιώνιο έφηβο.
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ναι, ναι. Τον πιο χαρακτηριστικό άνθρωπο που θα
μπορούσε να είναι στη Βουλή των Εφήβων. Και μιλήσαμε λοιπόν πολύ όμορφα, έτσι
όπως είναι πολύ ζεστός πάντα και γλυκός άνθρωπος και μέσα σε όλα αυτά που
είπαμε, η Άννα βέβαια γιατί εγώ δεν θα τολμούσα ποτέ να το κάνω, του είπε ότι
«ο Νίκος γράφει».
Τώρα να λες στον Σαμαρά ότι
γράφεις είναι λίγο σαν…
ΒΕΡΟΥΛΗ: Τον συναντούσα κάθε φορά και ήταν τόσο ζεστός και τόσο
φιλικός, νόμιζα ότι μιλούσα…
PARENTSLAND: Είχατε οικειότητα.
ΒΕΡΟΥΛΗ: Οικειότητα δεν είχα, είχα σεβασμό, αλλά κατάλαβες…
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Σου έδινε τον αέρα να τον πλησιάσεις περισσότερο και
να ανοίξεις την καρδιά σου.
ΒΕΡΟΥΛΗ: Αυτό είναι το μεγαλείο αυτού του ανθρώπου.
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Του είπαμε ότι υπάρχει ένα μυθιστόρημα γραμμένο και
από μόνος του είπε ότι «θα ήθελα πάρα πολύ να το διαβάσω και να σου πω απλά τη
γνώμη μου». Και όχι απλά έτσι γενικά και αόριστα, σχεδόν μου έκλεισε ραντεβού ο
άνθρωπος, μου έδωσε τη διεύθυνση του σπιτιού του, έμενε στο Κολωνάκι.
ΒΕΡΟΥΛΗ: Όποτε θέλεις, έλα είπε.
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Θα με πάρετε ένα τηλέφωνο να κανονίσω να είμαι εκεί
και θα μου το φέρετε να πιούμε και έναν καφέ, να τα πούμε.
Θέλω να σου πω ότι άργησα πολύ να
το κάνω, ξεκινήσαμε ένα απόγευμα να πάμε, έφτασα έξω από το σπίτι του Σαμαρά
και ντράπηκα …
ΒΕΡΟΥΛΗ: Ντραπήκαμε να χτυπήσουμε…
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Δεν χτύπησα ποτέ την πόρτα για να μπω μέσα να του το
δώσω. Βέβαια το έχω μετανιώσει πάρα πολύ, πάρα πολύ, γιατί πιστεύω ότι ακόμα
και αυτή η επαφή θα ήταν πάρα πολύ σημαντική και νομίζω ότι αυτό είναι και ένα
μήνυμα που πρέπει να περάσουμε στα παιδιά, ότι ποτέ δεν πρέπει να κάνεις πίσω
για το «θέλω» σου. Όταν κάτι δηλαδή το κάνεις με αξιοπρέπεια, είναι πολύ κοντά
στα όνειρά σου, δεν έχεις κανένα λόγο να κάνεις αυτό το βήμα προς τα πίσω.
Πρέπει να τολμήσεις, να το υπερασπιστείς και να προχωρήσεις μπροστά.
ΒΕΡΟΥΛΗ: Από την άλλη όμως, δεν ξέρω αν είναι και σωστό αυτό που θα
πω, είναι και ένα μήνυμα σεβασμού προς ανθρώπους που καταθέσαν ψυχή και κάνανε
πράγματα. Γιατί συνήθως σήμερα, άσχημο ρόλο παίζουν εδώ και τα ΜΜΕ, η τηλεόραση
γενικότερα, και δημιουργεί ένα, πώς να το πω, θράσος, αλλά υπάρχει το θράσος
το…
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ναι αλλά δεν υπήρχε το στοιχείο του θράσους, γιατί
εδώ ένας άνθρωπος σου πρότεινε να κάνεις κάτι.
ΒΕΡΟΥΛΗ: Α όχι, δεν με κατάλαβες τι θέλω να πω… Ότι καμία φορά και
αυτή η συστολή δεν είναι κακή απέναντι σε ανθρώπους που έχουν καταθέσει ψυχή.
Διότι έχουμε φτάσει σε ένα σημείο από το
«Γεια σου κύριε Νίκο» να φτάσουμε στο «Γεια σου ρε Νίκο» κατάλαβες τι θέλω να
πω. Κατάλαβες. Οπότε ναι, μπορεί κανείς να είναι ανασταλτικό, αλλά καμιά φορά δείχνει και ένα
….
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Γενικά όμως καλό είναι στη ζωή μας να τολμάμε. Να
τολμάμε.
PARENTSLAND: Προφανώς γι’ αυτό βγάλατε και τον τίτλο «Ονειρεύομαι –
Θέλω – Μπορώ».
ΒΕΡΟΥΛΗ: Έτσι.
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Μα για εμάς ήταν πράξη ζωής. Κατ’ αρχήν όλα τα βιβλία
μας να πούμε ότι είναι βιωματικά. Από την «Περιπέτεια του Νικόλα» και το
«Όνειρο της Άννας» μέχρι το τελευταίο το
δικό μου «Κορυφές μέσα μας», είναι βιβλία που έχουν να κάνουν με πράγματα που
έχουμε ζήσει. Και γι΄ αυτό έχουν και οι παρουσιάσεις τόση δύναμη.
Έχουμε κάνει τόσες πολλές, είναι
περισσότερες από 300 σε Ελλάδα και Κύπρο και ενώ είναι πολύ δύσκολο να έχεις
από κάτω ένα κοινό και μεγάλων ταυτόχρονα και μικρών παιδιών, είναι τρομερό το
πόσο τους αγγίζεις. Γιατί όταν λες αλήθεια, μπορείς να αγγίζεις όλο τον κόσμο.
Κάποτε ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν
είχε πει ότι τα παραμύθια είναι σπουδαίο λογοτεχνικό είδος γιατί γράφονται για
να κοιμούνται τα παιδιά και να ξυπνάνε οι μεγάλοι.
Και νομίζω ότι τα είχε πει όλα με
αυτόν τον πολύ απλό τρόπο, γιατί μέσα από μια ιστορία που έχει αλήθεια, απλό
παράδειγμα, απλό λόγο, αλλά μιλά απευθείας στην καρδιά, μπορείς να πεις πολύ
μεγάλες αλήθειες.
Έτσι λοιπόν, το «Ονειρεύομαι –
Θέλω – Μπορώ» για εμάς ήταν όχι μόνο το μότο της ζωής μας, ήταν και η πράξη.
Δηλαδή και στον αθλητισμό όλα ξεκινάνε από ένα όνειρο.
Ονειρεύεσαι να κάνεις κάποια
πράγματα. Στην αρχή μπορεί να είναι άπιαστο, αλλά σιγά – σιγά το φτιάχνεις μέσα
στο μυαλό σου. Και στη ζωή σου ότι κάνεις.
Όταν λοιπόν σιγά – σιγά αρχίζεις
να συνειδητοποιείς ότι έχεις την ικανότητα να το κάνεις, δεν σου φτάνει μόνο η
λέξη «όνειρο», ψάχνεις για κάτι πιο δυνατό και έτσι μπαίνει το «θέλω».
Και όταν έρθει και η πρώτη μικρή
επιτυχία ή και αποτυχία, αλλά αρχίζεις να το αγγίζεις αυτό το πράγμα και
βλέπεις ότι είναι πραγματικό, μπορεί και να συμβεί, τότε ούτε το «θέλω» σου
φτάνει και περνάς στην πιο δυνατή λέξη που είναι το «μπορώ». Και εκεί πια
αρχίζεις να λες «ναι, μπορώ να το κάνω» και ξεκινάει το τελικό στάδιο της
προσπάθειας.
ΒΕΡΟΥΛΗ: Και αν με τα μάτια
της ψυχής σου δεις τον εαυτό σου πως θα ήθελες να είναι, βάζοντας τον στόχο
μετά, ή το τι μπορεί να αισθανθείς πραγματοποιώντας τον στόχο, αν αυτό μπορείς
να το αισθανθείς, δεν υπάρχει περίπτωση να μην το κατορθώσεις.
PARENTSLAND: Να ρωτήσω και κάτι ακόμα σαν εκπαιδευτικός κι εγώ. Όταν βγάλατε τα πρώτα σας
βιβλία, τα δώσατε στους μαθητές σας να
δείτε την πρώτη κριτική επαφή των παιδιών και
πως θα τα αντιμετώπιζαν;
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Μας είχε δοθεί η ευκαιρία, όχι σίγουρα το πρωτότυπο ή
το κείμενο με τη μορφή του κειμένου, αλλά κατά καιρούς είχαμε χρησιμοποιήσει
ιστορίες μας σε παρουσιάσεις μας και σε ομιλίες μας, οπότε βλέπαμε ήδη κάποιες
αντιδράσεις και τι συναισθηματική συμμετοχή που αυτό το πράγμα έφερνε. Οπότε
κατά κάποιο τρόπο, ξέραμε ότι ήμασταν σε αρκετά καλό δρόμο. Δηλαδή ότι μπορούσε
αυτή η ιστορία αν την προσέξεις και λίγο περισσότερο και φτιαχτεί με ένα πολύ
συγκεκριμένο τρόπο, θα μπορούσε να μπει και μια πολύ ωραία εικονογράφηση, θα
μπορούσε να γίνει ένα ωραίο βιβλίο. Δηλαδή είχε να πει πράγματα.
ΒΕΡΟΥΛΗ: Πέρα από αυτό θα το δεις και επάνω Μαρία στην παρουσίαση,
εμείς δεν μιλάμε ποτέ για τα βιβλία. Δηλαδή δεν παίρνουμε ένα βιβλίο να το
διαβάσουμε για να το αναλύσουμε. Μιλάμε για εντελώς διαφορετικά πράγματα που
μπορεί να ξεκινάνε από μια λεξούλα που μπορεί να υπάρχει σε ένα βιβλίο μας,
χωρίς καν να αναφέρουμε το βιβλίο.
Γιατί το θέμα είναι να μπορέσεις
να αγγίξεις τα παιδιά, να αγγίζεις τον συναισθηματικό τους κόσμο και να
μπορέσουν να καταλάβουν και να αφήσεις και το λιθαράκι σου σε αυτά που θες να
πεις. Μετά αν θέλει ένα παιδί να πάρει ένα βιβλίο, θα το πάρει το βιβλίο.
Αυτό που θέλω εγώ να πω είναι,
επειδή τις περισσότερες φορές οι γονείς αγοράζουν βιβλία, καλό είναι να μην
μένουν μόνο στην ωραία εικονογράφηση. Βέβαια μια ιστορία αν ζωγραφιστεί και
καλά, εικονογραφηθεί καλά, είναι το τέλειο. Πολλές φορές όμως, επειδή διαβάζω
κι εγώ παιδικά βιβλία, βλέπω μια πάρα πολύ ωραία εικονογράφηση, αλλά το κείμενο
δεν δίνει τίποτα. Όχι σε εμένα, δεν θα δώσει στο παιδί μου τίποτα. Καλό είναι
λοιπόν πέρα από την εικονογράφηση ξεφυλλίζοντας κάθε μαμά το βιβλίο, να
διαβάζει πίσω ή να μπορεί, πόσο μεγάλο να είναι ένα βιβλίο, να το δει για να
μπορέσει μετά να το διαβάσει στο παιδί της ή να το δώσει στο παιδί της. Γιατί
μέσα από ένα βιβλίο μπορεί να ξεκινήσει και μια συζήτηση με τον γονιό, να φέρει
και ένα παιδί κοντά με τον γονιό του.
PARENTSLAND: Εγώ όταν πήρα τα βιβλία στο σπίτι για να τα δω, έχω
δύο αγόρια, ο μεγάλος πηγαίνει δευτέρα δημοτικού και αυτόν τον καιρό κάνουν στο
σχολείο για τη διατροφή. Από όλα λοιπόν, επέλεξε τους ''Πέντε σωματοφύλακες''
κατευθείαν και μάλιστα μου έλεγε «αυτό θέλω να το πάρω στο σχολείο να το
συζητήσουμε».
ΒΕΡΟΥΛΗ: Είναι πολύ ωραίο αυτό. Και βλέπεις ότι είναι με
χιουμοριστικό τρόπο, δεν έχει καθόλου διδακτισμό μέσα, γιατί και εσύ ως
εκπαιδευτικός ξέρεις πολύ καλά ότι το να λες στο παιδί «μη» ή «μάθε παιδί μου»
ή πες το πώς το λέτε εσείς οι δάσκαλοι ...
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Το τεντωμένο δάχτυλο καμία φορά που χρησιμοποιούμε,
είναι αποτρεπτικό για τα παιδιά.
ΒΕΡΟΥΛΗ: Και οι απαγορεύσεις δημιουργούν μύθους. Οπότε μέσα από την
πλακίτσα, μέσα από αυτό, μπορείς να περάσεις στο παιδί μηνύματα και να το
αφήσεις αυτό να αποφασίσει τι θα κάνει, όπως και ο ήρωας μας στο τέλος. Το πήρε
το μήλο, δεν ξέρουμε τι έκανε, αν ξαναέφαγε τυρόπιτα. Πάντως το πήρε, αυτή
είναι μια αρχή.
Πες για το βιβλίο μας αυτό Νίκο
μου.
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Οι πέντε
σωματοφύλακες είναι από τα πιο χαρακτηριστικά μας βιβλία, βγήκε το 2008, άγγιξε
και ένα θέμα νομίζω που έχει ένα πάρα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον στην Ελλάδα και
δυστυχώς συνεχίζει να έχει, γιατί σήμερα διάβασα το πρωί την καινούργια μελέτη
που βγήκε, που ανεβάσαμε ακόμα τα ποσοστά μας στην πρώτη θέση των πιο
παχύσαρκων παιδιών της Ευρώπης και μάλιστα πέρασε δεύτερη η Ιταλία και λέω
«κοίτα να δεις, πάλι Μεσογειακή χώρα, να περνάει δεύτερη και έχει υποχωρήσει η
Αμερική αυτή τη στιγμή η οποία είναι στην τέταρτη θέση». Απίστευτα πράγματα.
ΒΕΡΟΥΛΗ: Κάνει καμπάνια η Αμερική.
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Παραμένει λοιπόν το πρόβλημα, άρα ακόμα και σήμερα
κάτι μάλλον δεν το κάνουμε σωστά.
PARENTSLAND: Μου κάνει εντύπωση γιατί εγώ θα περίμενα να έχουν
μειωθεί τα ποσοστά, γιατί βλέπω πολλές μαμάδες ενημερωμένες, αλλά στέλνουμε και
πιο πολύ τα παιδιά μας σε αθλητικές δραστηριότητες. Θα περίμενα μάλλον να έχει
μειωθεί το ποσοστό.
ΒΕΡΟΥΛΗ: Ο αθλητισμός δεν είναι πανάκεια.Δεν τα λύνει όλα. Το να πάει το παιδάκι σου
και να κάνει αθλητισμό είναι πάρα πολύ ωραίο και κάθε μέρα μπορεί να κάνει, για
να μπορεί και να εκτονώνεται μια που δεν υπάρχουν γειτονιές. Βέβαια εσείς εδώ
έχετε μέρη για να παίξει το παιδί, γιατί ο αθλητισμός στις μικρές ηλικίες είναι
παιχνίδι, δεν είναι πρωταθλητισμός.
Μετά όμως την ας πούμε προπόνηση, μετά την άθληση του
παιδιού, τι προτιμάς να δώσεις στο παιδί σου, μια μπανάνα που θα το ξεκουράσει
ή θα πει «μαμά θέλω ένα κρουασάν», γιατί παιδάκι είναι και εσύ θα του το
δώσεις; Ή παρατήρησε μέσα από τις τσάντες των παιδιών τι βγαίνει το πρωί. Τι
βγαίνει μέσα από τις τσάντες;
PARENTSLAND: Τι βάζουμε εμείς οι ίδιοι!
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Το φαγητό για τα μικρά παιδιά, όπως και για τον
καθένα, αλλά ειδικά για τα μικρά παιδιά, είναι και μέσο κοινωνικοποίησης.
Δηλαδή το παιδί θέλει να φάει αυτό που τρώνε οι περισσότεροι συνομήλικοί του,
αυτό που προβάλει η τηλεόραση, γιατί έτσι αυτό αισθάνεται ότι μπαίνει σε μια
ομάδα ανθρώπων που μπορούν να το καταλάβουν και να είναι ίδιοι με αυτόν. Άρα
παίζει και έναν άλλο ρόλο το φαγητό.
ΒΕΡΟΥΛΗ: Πέρα από το κοινωνικό και οικονομικό. Πες τι σου είπε
μαθητής σου.
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ναι, το να τρως ένα φρούτο, μπορεί να θεωρείται ότι είναι
χαρακτηριστικό για μια φτωχή οικογένεια, μου το είπε εμένα μαθητής μου. «Κύριε
και τι είμαι, φτωχός εγώ για να φάω ένα μήλο;». Του έκανε περισσότερη εντύπωση
ίσως το να πάρει ένα επώνυμο προϊόν από το κυλικείο, που το βλέπει στο super market, το βλέπει στην
τηλεόραση, το βλέπει και στα περιοδικά να διαφημίζεται. Μπορεί και αυτό να
παίζει ένα ρόλο.
Εγώ όμως πιστεύω ότι η μεγάλη
διαφορά θα έρθει ίσως στα παιδιά των παιδιών σου. Δηλαδή σε αυτή τη γενιά που
τώρα μεγαλώνει και παίρνει αυτά τα μηνύματα, αυτά τα παιδιά που μπορεί να το
κάνουν και πράξη κάποια στιγμή αυτό μεγαλώνοντας, θα το περάσουν στα παιδιά τους.
Γιατί το πιο ισχυρό μέσο για να πεις τέτοια πράγματα, νομίζω ότι είναι το
παράδειγμα το δικό σου.
Το να τα λες μόνο, δεν αρκεί ή να
ενημερώνεσαι και να το περνάς στο παιδί, όταν μετά σε βλέπει να κάνεις πράγματα
που δυστυχώς είναι αντίθετα. Και νομίζω ότι η γενιά των τωρινών σαραντάρηδων,
τριανταπεντάρηδων που αυτοί τώρα έχουν τα μικρά παιδιά, αυτές οι ηλικίες, ακόμα
δεν ήταν η γενιά που πήγαινε καθημερινά στο γυμναστήριο, είχε τον αθλητισμό
τρόπο ζωής, ήξεραν πάρα πολλά πράγματα για τη διατροφή, οπότε το παιδί, ακόμα
το βλέπει αυτό. Όπως βλέπει και το μπαμπά και τη μαμά να καπνίζουν ακόμα και
όμως μιλάμε όλοι αυτή τη στιγμή για το κάπνισμα.
Τώρα πια και στα μαγαζιά
απαγορεύεται και στα αεροπλάνα απαγορεύεται, ενώ όταν εγώ ήμουν μικρός, θυμάμαι
ότι ταξίδευα με αεροπλάνο, αθλητής ήμουν και το πίσω μέρος του αεροπλάνου ήταν
ντουμάνι από τους καπνιστές. Τώρα τουλάχιστον ένα παιδί δεν θα τα δει αυτά τα
πράγματα. Και αν ταξιδέψει λίγο και στο εξωτερικό, θα δει ότι τα πράγματα είναι
ακόμα πιο αυστηρά.
Οπότε σιγά – σιγά μπαίνει σε μια
άλλη διαδικασία. Οπότε πιστεύω ότι σε 10-15 χρόνια ίσως αυτό το στατιστικό που
τώρα βλέπουμε για τα ελληνόπουλα να αλλάξει προς το καλύτερο. Θέλει υπομονή και
συντονισμένες κινήσεις.
PARENTSLAND: Πραγματικά θέλει συντονισμένες κινήσεις θα πω, γιατί έζησα ένα παράδειγμα τις προηγούμενες
ημέρες. Ότι μόλις τους έδωσαν από το σχολείο που έγινε μια προσπάθεια που τους
δίνουν φρούτα, την επόμενη μέρα το πρωί για πρωινό ζήτησαν μήλο.
Το ζήτησε πρώτα ο μεγάλος που
είχε την εμπειρία και αμέσως ακολούθησε και ο μικρός και ήταν πολύ διαφορετικό
γιατί ειδικά ο μεγάλος δεν ήθελε να αγγίξει τα φρούτα και λέω πώς μια τόσο
μικρή κίνηση ή να διαβάσουν ένα βιβλίο, να κάνουν στο σχολείο ένα μάθημα γι’
αυτό το πράγμα, πως μπορεί να επηρεάσει τα παιδιά τόσο γρήγορα.
Να μιλήσουμε λίγο και για το
«Μαραθώνιο Ονείρων»;
PARENTSLAND: Σε αυτό το βιβλίο τα παιδιά επηρεασμένα από τις
συνθήκες γενικά που επικρατούν στη χώρα μας, θέλουν να δώσουν ένα μήνυμα. Πότε
πιστεύετε ότι είναι η κατάλληλη ηλικία να αρχίσουμε να μιλάμε στα παιδιά μας
για αυτό που ζούμε στις μέρες μας, για όλα αυτά τα γεγονότα που συμβαίνουν και
πώς μπορούν να ανατρέψουν τα ίδια την κατάσταση πια;
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Εγώ νομίζω ότι πρέπει να αρχίσουμε να μιλάμε από τη
στιγμή που το παιδί μπορεί να καταλάβει πράγματα και γιατί το λέω αυτό. Γιατί ακόμα
και να μην μιλήσουμε, το παιδί βλέπει. Οπότε, τι να κρύψεις; Δεν ακούει
τηλεοράσεις; Δεν ζει την αγωνία αυτή της
κρίσης που περνάμε τώρα όλοι; Δεν ακούει πράγματα; Γιατί να του τα κρύψουμε
αυτά τα πράγματα, αφού είναι μια πραγματικότητα.
Ίσα – ίσα που μπορεί αυτό το
πράγμα να το κάνει και πιο δυνατό αύριο. Άρα λοιπόν να μιλάμε στα παιδιά μας
πιστεύω ειλικρινά, από τη στιγμή που αισθανόμαστε ότι μπορούν να μας
καταλάβουν. Εγώ φέτος για πρώτη φορά στην καριέρα μου έχω Πρώτη τάξη στο
σχολείο. Ήταν για εμένα μια τρομερή εμπειρία. Και έκανα κάτι που το έκανα
παλαιότερα στις τάξεις που είχα. Πάντα μιλάω στα παιδιά σαν να είναι μεγαλύτερα
σε ηλικία και έχω δει ότι αυτό το πράγμα «πιάνει». Για κάποιο λόγο αν το κάνεις
με πίστη και συντονισμένα και με συνέπεια για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα,
«πιάνει» πάνω στα παιδιά και τα παιδιά νομίζω ανεβάζουν και λίγο το αισθητήριό
τους και το πνευματικό τους επίπεδο, γιατί κάνουν μια προσπάθεια να
προσαρμοστούν στη σοβαρότητα του λόγου που ακούνε και αυτό είναι πολύ
σημαντικό.
Τώρα από εκεί και πέρα, με
ρωτήσατε και κάτι άλλο. Πώς μπορούν τα παιδιά να ανατρέψουν την κατάσταση;
PARENTSLAND: Να τους δώσουμε την ελπίδα…
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Όλα αυτά που ζούμε αυτή τη στιγμή.
PARENTSLAND: Και να δώσουν τα δικά τους μηνύματα. Αλλά όχι να τη
ανατρέψουν, να ονειρευτούν ότι μπορούν να την ανατρέψουν.
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Στο «Μαραθώνιο Ονείρων» ας πούμε, κάπως έτσι έγινε.
Δηλαδή ήταν η απόφαση ενός εφήβου να τρέξει για καθαρά συναισθηματικούς λόγους
έναν μαραθώνιο για να τιμήσει έναν φίλο του που έχει πεθάνει.
ΒΕΡΟΥΛΗ: Ως επαναστατική κίνηση.
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Και είδατε ότι ειδικά στο βιβλίο στην αρχή όταν έπεσε
η ιδέα ήταν και άλλοι να τον ακολουθήσουν, στο τέλος έκαναν όλοι πίσω όταν
έφτασαν στην πράξη. Γιατί πολλές φορές λέμε πράγματα και αυτό είναι πολύ
ανθρώπινο στη ζωή μας όταν είμαστε ενθουσιασμένοι παίρνουμε κάποιες αποφάσεις,
αλλά όταν φτάσει η στιγμή να τα κάνουμε πράξη και όταν αυτό το πράγμα που
έχουμε αποφασίσει να κάνουμε είναι και λίγο δύσκολο και προκλητικό, εύκολα
κάνεις πίσω και τελικά μένουν λίγοι. Εκείνος λοιπόν το τόλμησε και το έκανε, να
τρέξει ένα μαραθώνιο, που το είδε σαν επαναστατική πράξη, για να τιμήσει έτσι
το φίλο του ή για άλλους λόγους. Είδατε όμως ότι μέσα στον αγώνα τελικά ο ήρωας
κατάφερε, και αυτό ήθελα και εγώ να περάσω μέσα από το βιβλίο, να παραλληλίσει
τη ζωή με τον ίδιο του τον αγώνα. Γιατί πραγματικά ο μαραθώνιος έχει πάρα πολλά
στοιχεία από την ίδια μας τη ζωή.
Έχει δηλαδή τις ευθείες που είναι
πολύ πιο εύκολο να τις διανύσεις, κάποιες στιγμές όμως γίνονται σκληρές
ανηφόρες και πρέπει να βάλεις ακόμα περισσότερη δύναμη, έχει τα σημεία που
έχεις κόσμο να σε χειροκροτήσει από τις διάφορες πόλεις και τα χωριά που
περνάς, αλλά το περισσότερο δυστυχώς διάστημα είναι εκείνες οι ανηφόρες που
είσαι μόνος σου και πρέπει εκεί να ψάχνεις συνέχεια μέσα σου να βρεις την αξία
για την οποία αξίζει να κάνεις αυτό τον αγώνα και πόσο μάλλον όταν δεν είσαι
επαγγελματίας αθλητής. Αυτός το έκανε για έναν καθαρά συναισθηματικό λόγο.
Και επειδή το 2005 έτρεξα στον
μαραθώνιο, είχα αυτήν την τύχη και την τιμή να το κάνω, έζησα κάτι
συγκλονιστικό τρέχοντας το μαραθώνιο. Οπότε
όλο αυτό το πράγμα το έζησα, είναι πάρα
πολύ έντονο και το πολύ σημαντικό επίσης πιστεύω στοιχείο του βιβλίου, είναι
εκείνη η τελευταία παράγραφος που ο ήρωας μας πλησιάζει πια το Παναθηναϊκό
Στάδιο και το Παναθηναϊκό Στάδιο είναι ο στόχος που για τον καθένα μπορεί να
είναι διαφορετικός. Εκεί έχει απλά την αναφορά στο Παναθηναϊκό Στάδιο που το
αφήνεις πραγματικά το πρωί φεύγοντας για να σε πάνε τα λεωφορεία στο Μαραθώνα
σκοτεινό και χωρίς καθόλου κόσμο, αλλά όταν τερματίζεις τελικά το βλέπεις
φωτεινό και γεμάτο κόσμο να σε χειροκροτήσει. Αυτό είναι ο συμβολισμός. Ότι θα
περάσεις μέσα από δύσκολες στιγμές για να φτάσεις εκεί, σε αυτό το φωτεινό
Στάδιο που το πρωί το άφησες σκοτεινό, αλλά μετά είναι φωτεινό και με κόσμο για
να σε χειροκροτήσει. Εσύ όμως έχεις διανύσει αυτήν την πολύ, πολύ σκληρή
απόσταση των 42 χιλιομέτρων. Επίσης, η αστυνομία που σου ανοίγει τους δρόμους
για να τρέξεις εκείνη την ημέρα, είναι σημαντικό. Δεν την θέλουμε όμως μονάχα
για εκείνες τις ημέρες. Εννοούμε το κράτος, εννοούμε όλους αυτούς που μπορούν να μας προστατεύσουν, εμείς τους θέλουμε
κάθε μέρα δίπλα μας. Και τα παιδιά είναι σαν να το φωνάζουν αυτό το πράγμα.
«Ανοίξτε τους δρόμους για να τρέξουμε».
«Κρατήστε τους δρόμους ανοιχτούς
και εμείς θα την βάλουμε την προσπάθεια, το κουράγιο μας, τη διάθεσή μας, το
καινούργιο μας μυαλό.». Και βέβαια, πολύ – πολύ σημαντικό στοιχείο του βιβλίου,
ήταν το γεγονός ότι ο ήρωας μας δεν μοιράστηκε την προσπάθειά του με τους
γονείς του, αν θυμάστε διαβάζοντας το βιβλίο.
Το κράτησε μέσα του γιατί φοβόταν. Πολλές φορές όταν ετοιμαζόμαστε να
κάνουμε κάτι μεγάλο, δεν το μοιραζόμαστε με τους δικούς μας ανθρώπους, γιατί
πιστεύουμε ότι θα μας αμφισβητήσουν, ότι δεν θα είναι κοντά στο όνειρό μας και
αυτό πολλές φορές μας κρατάει μακριά από ανθρώπους που μπορεί τελικά να μας
βοηθήσουν. Γι’ αυτό έλεγα πριν ότι πρέπει να είμαστε τολμηροί. Εκεί εμείς
στερούμε τις ευκαιρίες από τον εαυτό μας. Θα δείτε πάνω στην παρουσίαση θα
χρησιμοποιήσω και μια πολύ ωραία αλληγορία που έχει να κάνει με αυτό το πράγμα,
ότι πολλές φορές οι ευκαιρίες περνάνε από μπροστά μας αλλά εμείς δεν είμαστε
έτοιμοι να τις αρπάξουμε.
ΒΕΡΟΥΛΗ: Όπως και αυτή η
ανάλυση που έκανες τώρα μου άρεσε πάρα πολύ. Παρένθεση, δεν είναι για το
γραπτό, μου άρεσε πάρα πολύ και επειδή βλέπω ότι θα κάτσουν και γονείς, αυτή η
ανάλυση του μαραθωνίου είναι εκπληκτική.
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Μα τέτοια πράγματα θα πούμε. Αυτό νομίζω λοιπόν ότι
συμβολίζει ο Μαραθώνιος Ονείρων και όποιος τον διαβάσει θα καταλάβει ότι δεν
είναι καθόλου ένα αθλητικό βιβλίο. Είναι ένα βιβλίου που έχει να κάνει ακριβώς
με το όνειρο και την προσωπική υπέρβαση του καθενός. Συμβολικά λειτουργεί ο
μαραθώνιος. Και επειδή ήταν ένα βιβλίο που ήταν το επίσημο βιβλίο της χρυσής
διοργάνωσης του 2010, που ήταν πολύ τιμητικό για εμάς, γιατί ήταν ο μεγάλος
μαραθώνιος του κόσμου και θα πρέπει η κλασική διαδρομή να είναι ο μεγάλος
μαραθώνιος του κόσμου. Το ότι καλύπτει η Νέα Υόρκη και το Λονδίνο και το Παρίσι
100.000 ανθρώπους που τρέχουν ενώ ο δικός μας έχει όριο τις 30.000, δεν σημαίνει
τίποτα. Εγώ γνώρισα ξένους ανθρώπους το 2005 που έτρεχαν μαζί μου που ήταν
όνειρο ζωής να τρέξουν την κλασσική διαδρομή και θυμάμαι στην εκκίνηση
γονάτιζαν και φιλούσαν το χώμα. Μην σας πω για το πόσο διαβασμένοι ήταν όταν
εγώ δεν ήξερα τίποτα για τη διαδρομή που θα τρέξω και εκείνοι που έλεγαν
πηγαίνοντας στο λεωφορείο, χιλιόμετρο – χιλιόμετρο που βρισκόμαστε και τι
δυσκολία θα αντιμετωπίσουμε και πως θα αλλάξουν τα πράγματα. Και ήταν
πραγματικά πολύ συγκινητικό για εμένα ως Έλληνα να το ζω τότε αυτό.
PARENTSLAND: Να μιλήσουμε τελευταία για την εμπειρία σας στο
Κιλιμάντζαρο και πως στιγμάτισε τη ζωή σας;
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Όντως την σημάδεψε, νομίζω είναι το πιο έντονο πράγμα
που έχω ζήσει σε επίπεδο αθλητικό και σε επίπεδο δράσης. Ήταν ένα σχέδιο που
όταν το διάβασα, νόμιζα κατά κάποιο τρόπο ότι είχε φτιαχτεί για εμένα. Είχε να
κάνει με αθλητισμό που μια ζωή κάνω αθλητισμό, είχε να κάνει με παιδιά, γιατί
απαιτούσε οπωσδήποτε ένα profile
που έχει να κάνει με φιλανθρωπία ή με παιδιά και εμένα η ζωή μου είναι τα
παιδιά, γράφω βιβλία για παιδιά, είμαι δάσκαλος οπότε είμαι συνέχεια με τα
παιδιά και ήταν η πρόσκληση από έναν άνθρωπο που θαύμαζα από μικρό παιδί, την
τενίστρια την Μαρτίνα την Ναμπρατίλοβα. Έτσι λοιπόν αποφάσισα να το κάνω,
παρόλο που δεν είμαι άνθρωπος ούτε του βουνού, ούτε της περιπέτειας, ούτε του camp, όλων αυτών των
πραγμάτων και πραγματικά αυτό που έζησα, κατ’ αρχήν το πρώτο του κομμάτι που
ήταν ο σκοπός της ανάβασης, ο σκοπός της ανάβασης δεν ήταν το να ενωθεί μια
παρέα αθλητών από όλο τον κόσμο και να περάσουν επτά μέρες στο βουνό
ταλαιπωρώντας τους εαυτούς τους, όχι. Σκοπός μας ήταν ο καθένας στη χώρα του
για έξι μήνες να τρέξει ένα φιλανθρωπικό πρόγραμμα, ώστε να συγκεντρωθούν χρήματα
για τα παιδιά των παραγκουπόλεων του Ναϊρόμπι.
Μιλάμε για τις μεγαλύτερες παραγκουπόλεις
του κόσμου και για το ίδρυμα του ….24,33 …. που έχει ιδρύσει μέσα στα …. του
Ναϊρόμπι ο Νέλσον Μαντέλα το 2000. Μιλάμε για παιδιά τα οποία σε ποσοστό 80%
δεν έχουν γονείς, γεννιούνται με AIDS, εννοείται ότι δεν πηγαίνουν σχολείο. Οι περιοχές αυτές
είναι πολύ μεγάλες, καλύπτουν μια έκταση 20 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ζουν
700.000 χιλιάδες άνθρωποι, είναι μια πολύ μεγάλη πόλη δηλαδή. Εκεί για να μπεις
εσύ μέσα, υπογράφεις ένα ειδικό χαρτί που σου λέει ότι το επίσημο κράτος δεν
μπορεί να σου παρέχει κανενός είδους ασφάλεια, οπότε φανταστείτε τι βλέπουν
αυτά τα παιδιά εκεί μέσα και τι τα περιμένει.
Γι’ αυτά λοιπόν τα παιδιά
προσπαθήσαμε να μαζέψουμε χρήματα και με κέντρο το ποδόσφαιρο που είναι ένα
άθλημα το οποίο είναι λαϊκό, παίζεται εύκολα, να φανταστείς τα παιδιά αυτά
έκαναν προπόνηση με σακούλες σκουπιδιών που υπήρχαν μέσα στα σλαμς και με τις
οποίες το ίδρυμα προσπαθούσε να κάνει και προγράμματα καθαριότητας όλο αυτό το
διάστημα. Αυτό δεν τα εμπόδισε λοιπόν να φτάσουν σε κάποιους αγώνες που
γίνονταν στην Ολλανδία και την Αμερική και χίλια με χίλια πεντακόσια παιδιά από
αυτά, να πάρουν υποτροφία για να σπουδάσουν στο εξωτερικό με κέντρο τον
αθλητισμό.
Αυτό λοιπόν το μήνυμα ήταν πάρα
πολύ ισχυρό και βέβαια εκεί έβλεπες και ποιος είναι ο κοινωνικός ρόλος του
αθλητισμού, γιατί αυτός είναι ο αθλητισμός. Αυτό που είχε πει και στην ίδρυση
του ιδρύματος ο Νέλσον Μαντέλα. Ότι ο αθλητισμός προσφέρει μεγάλο κοινωνικό
έργο, γιατί είναι ο μόνος που μπορεί να μιλήσει στα νιάτα με έναν τρόπο που δεν
μπορεί να μιλήσει κανένας άλλος. Και εκεί που οι κυβερνήσεις αποτυγχάνουν,
έρχεται ο αθλητισμός να ενώσει τον κόσμο. Γιατί ο αθλητισμός δε γνωρίζει
διαφορά γλώσσας, διαφορά θρησκείας, χρώματος, σεξουαλικού προσανατολισμού,
ηλικίας αν θέλετε. Γιατί βλέπουμε ανθρώπους πολύ μεγάλης ηλικίας που γυμνάζονται και κάνουν
πρωταθλητισμό.
Είναι μαγικό. Ή στο δικό μου
άθλημα τη σκοποβολή, έχουμε ολυμπιονίκη στα 72 του χρόνια. Ούτε καν η ηλικία
λοιπόν δεν είναι πρόβλημα για κάποιον που το θέλει πραγματικά.
Άρα λοιπόν το μήνυμα ήταν
σημαντικό. Από εκεί και πέρα η ανάβαση ήταν πάρα πολύ δύσκολη, έπρεπε να
αντιμετωπίσεις το υψόμετρο στα 6.000 μέτρα, ακραίες καιρικές συνθήκες, είναι
ότι πιο δύσκολο έχω κάνει στη ζωή μου αλλά ταυτόχρονα και ότι πιο όμορφο. Γιατί
όταν έφτασα πάνω, βλέπεις πραγματικά τα πράγματα διαφορετικά. Και συμβολικά
πάλι, γιατί βλέπεις τον κόσμο από πολύ ψηλά, είσαι πιο κοντά στον ήλιο, είσαι
πάνω από τα σύννεφα και εκεί καταλαβαίνεις ότι υπάρχει και πιο ψηλά. Πάλι θα
κοιτάξεις και για πιο ψηλά, έτσι πρέπει να είναι ο άνθρωπος, πάντα πρέπει να
κοιτάει για πιο ψηλά. Και τελικά μέσα από ένα τέτοιο οδοιπορικό την πιο ψηλή
κορυφή θα την βρούμε όλοι μέσα μας. Μπορεί εγώ να πάτησα στα 6.000 μέτρα,
κάποιος άλλος έφτασε το Everest
που είναι στα 8.000, αλλά είναι σίγουρο ότι για να το κάνεις αυτό πρέπει να
ψάξεις κάποιες κορυφές που έχεις μέσα σου για να ξεπεράσεις προβλήματα,
αντιξοότητες, αυτά τα εμπόδια που σου βάζει ο εαυτός σου που συνήθως σου λέει
«παράτα τα», «γιατί το κάνεις αυτό;» γιατί το ένα, γιατί το άλλο.
PARENTSLAND: Να σας ευχαριστήσω πάρα πολύ και ελπίζω να συνεχίσετε
να προσφέρετε πολλά βιβλία στα παιδιά.
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Εμείς ευχαριστούμε.
Μπορείτε επίσης να ακούσετε την συνέντευξη.
Εδώ να τους ευχαριστήσω για μία ακόμα φορά για την τόσο ζεστή και εγκάρδια συνέντευξη και ελπίζω σύντομα να τους ξαναδούμε από κοντά με τα παιδιά. Επίσης να ευχαριστήσω τους ανθρώπους του βιβλιοπωλείου Κλεψύδρα για την συνεχή στήριξή τους. Τέλος να ευχαριστήσω την φίλη μου Μαρία που ανέλαβε την απομαγνητοφώνηση σε μια περίοδο πολύ δύσκολη για εμένα.
About the Author
9 comments
Μπράβο βρε Μαράκι! Μας έκανες την έκπληξη ως δημοσιογράφος :)
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν έχω αυτή τη στιγμή χρόνο να διαβάσω τη συνέντευξη, αλλά θα το κάνω εν ευθέτω χρόνω με αφορμή κάποιο θηλασμό :)
Φιλιά και καλημέρα
Όμορφη συνέντευξη
ΑπάντησηΔιαγραφήΦιλάκια ...
Τί ωραία συνέντευξη!!! Πόσο ενδιαφέροντα πράγματα είχαν να μοιραστούν! Ωραίες απόψεις, τεκμηριωμένες... Δυστυχώς δεν τους γνώριζα ως συγγραφείς και λυπάμαι που το λέω, αλλά θα ψάξω τα βιβλία τους τώρα που τους έμαθα! Μπράβο Μαράκι!!! (από το πάρτυ του Μαμά σε κρίση!)
ΑπάντησηΔιαγραφήωραία συνέντευξη και πολυ ενδιαφεροντα πραγματα ....
ΑπάντησηΔιαγραφήΕυχαριστω πολυ Μαρια για την αναρτηση αυτη..
απο το παρτυ της http://mamadesekrisi.blogspot.gr/
Συγχαρητήρια για την συνέντευξη!!! Δεν ήξερα ούτε εγώ πως ασχολούνται με παιδικά βιβλία...
ΑπάντησηΔιαγραφήτώρα σίγουρα θα το ψάξω ..!
Πολύ ωραία συνέντευξη! Ευχαριστώ για τη συμμετοχή σου στο πάρτυ μου!
ΑπάντησηΔιαγραφήΟυάου... ευτυχώς είναι Κυριακή και είχα χρόνο γιατί και οι δυο τους ήταν χείμαρρος!!! Εντυπωσιάστηκα. Μπράβο για όσα έχουν κάνει και θα τα έχω υπόψη μου τα βιβλία! Κάλη
ΑπάντησηΔιαγραφήΠόσο υπέροχη και συγκινητική συνέντευξη βρε Μαράκι.
ΑπάντησηΔιαγραφήΈχω να δηλώσω πως δεν γνώριζα πως είχαν γράψει παιδικά βιβλία και σίγουρα θα τα αγοράσω στα παιδιά μου. Άνθρωποι με τέτοιο ήθος, αγάπη προς τα παιδιά και πάθος για ζωή, πραγματικά είναι διαμάντια.
Μίλησαν για τόσα θέματα, με τόση ζεστασιά και όρεξη, σαν να συνομιλούσαν με κάποια φίλη τους. Ειμαι σίγουρη πως σε έκαναν να νιώσεις κ συ άνετα.
Μπράβο Μαράκι μου. Η πρώτη σου επίσημη συνέντευξη ήταν πολύ αξιόλογη.
Μαράκι τη διάβασα τις προάλλες, αλλά δεν μπορούσα να αφήσω σχόλιο. Χάρηκα πάρα πολύ που πήρες αυτή την 2 σε 1 συνέντευξη.Περισσότερο από όλα, μου άρεσε η διάθεσή τους να σου απαντήσουν σε πολλά και να κάνουν μια πραγματική κουβέντα. Φαίνεται η διάθεση που είχαν. Άντε Μαράκι!!!! Σε βλέπω με νέα καριέρα :)
ΑπάντησηΔιαγραφή